Toekomst van de reisbranche

januari 25, 2021

Beste collega’s en reizigers,

Alle ludieke demonstraties, rondetafelgesprekken en ingezonden brieven ten spijt. Kunnen en moeten we niet gewoon concluderen dat Rutte & Co. er totaal niet bij gebaat zijn om de Nederlandse reisbranche weer in het zadel te helpen (sterker nog, de branche hard de afgrond in aan het duwen zijn):

Tijdlijn, Probleem en Oplossing

De tijdlijn, het probleem en de oplossing worden wekelijks geactualiseerd.

Tijdlijn

13 maart 2020 | De uitbraak van het coronavirus wordt bestempeld als een pandemie. Gevolg, de (wereldwijde) reisbranche komt volledig tot stilstand.

13 maart 2020 – 25 januari 2021 | MINBUZA kleurt zo’n beetje de hele wereld oranje, het beleid en de objectieve criteria hierachter zijn totaal onduidelijk. Dus wanneer je met de auto naar de Ardennen rijdt om een dag te gaan wandelen, brengt dat meer risico’s met zich mee dan een supermarktbezoek op zaterdagochtend omdat er een vriend komt lunchen waarna je met de buurman een rondje gaat hardlopen?

13 maart 2020 – 31 maart 2021 | De reisbranche is (samen met de luchtvaart en evenementenbranche) de zwaarst getroffen branche van Nederland (ter wereld) en krijgt de strengste maatregelen opgelegd, zit op 31 maart al meer dan een jaar zonder omzet en er wordt nagenoeg geen perspectief en sector-specifieke steun geboden.

13 maart 2020 – 31 maart 2021 | Overheid wil de problematiek van de reisbranche niet begrijpen en er is continue miscommunicatie/desinformatie: “Ga niet op reis en boek geen reizen tot en met maart” (nu aangepast). We worden tijdens de toespraken van Rutte structureel genegeerd en als we al worden genoemd, dan worden we als asociaal weggezet.

Niet alleen in Nederland wordt reizen door politici gestigmatiseerd, in Duitsland is het namelijk hetzelfde verhaal. Volgens de krant De Bild heeft Angela Merkel zich in een gesprek met politici negatief uitgelaten over reizen.

20 januari | Een negatieve PCR-test, een sneltest die max. 4 uur oud mag zijn bij het aan boord gaan en een quarantaine van 10 dagen voor reizigers uit hoogrisicogebieden weerhoudt mensen ervan om op reis te gaan. Kortom, een verkapt reisverbod. Wanneer dit wordt opgeheven is nog maar de vraag. Ook zullen binnenkomende reizigers geregistreerd en steekproefgewijs gecontroleerd gaan worden.

20 januari | Er is nu blijkbaar ook een Zuid-Amerika variant van het virus aangezien er ook een vliegverbod is afgegeven voor Zuid-Amerika. Voor het gemak zien ze het hele continent maar als 1 land/bestemming. Nogmaals, het beleid en de objectieve criteria zijn totaal onduidelijk.

22 januari | Het gesprek met staatssecretaris Mona Keijzer heeft geen steunmaatregelen opgeleverd voor een grote groep reisondernemers en ZRA’s die dus wederom buiten de boot vallen.

24 januari | Mona Keijer zegt bij WNL: Ik maak me grote zorgen om de evenementenbranche, want we willen straks allemaal weer naar festivals en concerten, dus dan moet je ook die ondernemers helpen. Waarom horen we niet:

Ik maak me grote zorgen om de reisbranche, want we willen straks allemaal weer op reis. Het reizen van de toekomst moet duurzaam, zonder massatoerisme en met respect voor de bestemming en haar bevolking, dus dan moet je ook die ondernemers helpen.

28 januari | Demissionair minister-president Mark Rutte heeft met Frank Oostdam, voorzitter van reiskoepel ANVR en TUI-directeur Arjan Kers gesproken en aangegeven grote waardering te hebben voor de verantwoordelijke opstelling van de reissector. Het is nu afwachten of dat zijn waardering ook wordt omgezet in daden en dus sector-specifieke steun.

2 februari | Bij de stemming in de Tweede Kamer werd de motie die CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch vorige week indiende, waarin deze oproept de reisbranche financieel tegemoet te komen, dinsdag met algemene stemmen aangenomen. De vraag is alleen nog hoe de regering de motie gaat invullen, nu het kabinet demissionair is.

17 februari | ANVR-voorman Frank Oostdam, Martine de Knoop (ANVR-bestuurslid en voorzitter ZSO-overleg) en Bram Beurskens (vertegenwoordiger vanuit de ZRA’s) hebben een gesprek gehad met Minister Wouter Koolmees. De uitkomst van het gesprek is dat hij nu gaat bekijken of ZRA’s kunnen meeliften met de vrijstellingen die gelden voor ambulante handel. Op die manier komt voor ZRA’s de TVL in zicht, de tegemoetkoming in de vaste lasten.

Een andere optie zou zijn dat ZRA’s gebruik maken van de TONK (Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten), de vangnetregeling die per 1 maart van kracht wordt, met terugwerkende kracht naar 1 januari dit jaar. De eis dat hiervoor privévermogen wordt meegeteld, zou niet meer gelden.

23 februari | In verschillende landen om ons heen worden er heropenings- en versoepelingsplannen bekend gemaakt (de UK als beste voorbeeld). Tijdens de persconferentie is hier wederom helaas met geen woord over gerept. Er is niet tot nauwelijks aandacht voor de keihard getroffen reisbranche en gastvrijheidssector. Het is te bizar en schandalig voor woorden dat de Nederlandse regering (nog steeds) niet in staat is om met een plan te komen en dus perspectief te bieden aan de 2 zwaarst getroffen branches van Nederland. 

26 februari | Een aantal Europese reis-, toerisme- en brancheorganisaties hebben een Tourism Manifesto opgesteld om het toerisme gecoördineerd en op een veilige manier weer op te kunnen starten. Op 1 maart wordt er door EU-ministers gesproken over een routekaart om reizen weer mogelijk te maken. Het belangrijkste doel is de reiziger het vertrouwen geven dat er binnenkort weer gereisd kan worden en er nu dus al geboekt kan worden.

8 maart | Het dringende advies om niet naar het buitenland te reizen, uitgezonderd noodzakelijke reizen, wordt verlengd tot 15 april. Op 23 maart komen ze met een apart reisadvies voor de meivakantie en hopelijk kunnen ze dan ook iets zeggen over de zomervakantie. De Jonge: “Als de slechtste voorspellingen uitkomen, dan liggen de ziekenhuizen net zo vol als vorig jaar. Als dat niet gebeurt, dan durven we vanaf eind maart met versoepelingen te komen voor bijvoorbeeld het onderwijs en de terrassen.” De angstknop wordt nogmaals ingedrukt en er is vanuit de overheid nog geen enkele oplossing aangedragen om de reisbranche weer op een veilige manier op te kunnen starten.

23 maart | Het kabinet heeft – wederom zonder onderbouwing – het oranje reisadvies verlengd tot 15 mei. Een reisje naar het buitenland in de meivakantie zit er dus helaas niet in. Overigens is er geen verbod op reizen naar het buitenland.   

Weerstand | Vredige offline weerstand zal na de escalaties helaas steeds moeilijker worden. Online weerstand wordt al snel in een hokje geplaatst. De overheid vreest groepen, maar niet het individu. Groepen krijgen vaak iets tot stand, individuen niet. De reisbranche bestaat uit vele eilanden en wordt daarom niet gevreesd door de overheid.

Het perfecte excuus | Het coronavirus wordt gebruikt voor een significante inkrimping van de ‘asociale’ en ‘overbodige’ reisbranche en dus het behalen van de klimaatdoelen en …

Probleem en Oplossing

1) Er zitten weeffouten in de TVL (tegemoetkoming vaste lasten) waardoor een grote groep reisondernemers en ZRA’s niet in aanmerking komen voor de TVL.

De volgende zaken moeten worden aangepast: het criterium van een eigen opgang voor ondernemers moet worden geschrapt, de partnertoets bij de TOZO moet komen te vervallen en er moet een gelijkschakeling komen van reisbemiddelaar en reisorganisatie, zodat ook de reisagent ten volle van de TVL kan profiteren.

2) Een hiaat in de Europese wet pakketreizen die in 2018 in werking is getreden maakt dat reisorganisaties volledig financieel verantwoordelijk zijn voor deze overmachtsituatie.

Los van het feit dat deze wet zo spoedig mogelijk moet worden herzien, zou het ook een stuk eerlijker zijn dat wanneer een reiziger zijn reis wenst te annuleren, de reisorganisatie er alles aan doet om zoveel mogelijk geld terug te halen bij luchtvaartmaatschappijen en lokale providers. Het deel wat niet kan worden teruggehaald wordt of 1) door 3’en gedeeld (reisorganisatie, reiziger en verzekeringsmaatschappij) of 2) er komt vanuit de overheid compensatie (gelijk aan de vuurwerk- en evenementenbranche), zodat reisorganisaties dit gedeelte van de annuleringen kunnen terugbetalen.

3) De Europese Commissie heeft op 17 maart een voorstel ingediend voor het invoeren van een digitaal groen certificaat om het veilige vrije verkeer in de EU tijdens de COVID-19-pandemie te vergemakkelijken. Met het digitale groene certificaat zal een persoon kunnen bewijzen tegen COVID-19 te zijn gevaccineerd, over een negatief testresultaat te beschikken of van COVID-19 te zijn hersteld. Het zal gratis beschikbaar zijn, in digitale vorm of op papier. Het zal een QR-code bevatten om de beveiliging en de echtheid van het certificaat te waarborgen. De Commissie zal een gateway opzetten om ervoor te zorgen dat alle certificaten in de hele EU kunnen worden geverifieerd, en zal de lidstaten ondersteunen bij de technische implementatie van de certificaten. De lidstaten blijven verantwoordelijk voor de beslissing van welke beperkingen op het gebied van de volksgezondheid reizigers kunnen worden vrijgesteld, maar zullen deze vrijstellingen op dezelfde manier moeten toepassen op alle reizigers die houder zijn van een digitaal groen certificaat.

Ik ben in december met mijn gezin naar Brazilië geweest en kan vanuit eigen ervaring zeggen dat zolang je je aan de lokale maatregelen houdt en je laat (snel)testen, je het gros van de bestemmingen op een prettige en veilige manier kunt bezoeken. Mijn Nederlandse collega in Buenos Aires heeft halverwege januari een gezinsreis gemaakt naar het Córdoba gebied in Argentinië gebied en heeft haar reis ook als prettig en veilig ervaren. 

4) Zie hier voor de exitstrategie voor de reisbranche opgesteld door The European Travel Agents and Tour Operators Assocation.  

5) Wat is jouw oplossing voor het behoud van misschien wel de mooiste branche van Nederland?

6) Zie hier voor de ‘Travel’s comeback story – 6 trends for 2021’ van Amadeus. Trend 5 geeft aan waarom reisorganisaties – wanneer we weer op reis kunnen – onmisbaar zullen zijn: “In times of disruption and uncertainty, travelers are less likely to leave home without one”.

Hoewel het c-virus onze reizen tot stilstand heeft gebracht, is onze nieuwsgierigheid en reislust onveranderd. Op naar een toekomst vol mooie en duurzame reizen die onvergetelijke en waardevolle herinneringen teweegbrengen.